O λαός-φουγάρο

Το να μην εφαρμόζεται η κοινοτική οδηγία ή μάλλον η κοινή λογική σχετικά με την απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς χώρους είναι δείγμα της κατάντιας μας σα χώρας και λαού. Και να αφήσουμε αυτά περί του μερακλή Έλληνα που δεν καταλαβαίνει από τέτοια όταν είκοσι χιλιάδες Έλληνες χάνουν τη ζωή τους από νοσήματα σχετιζόμενα με το κάπνισμα. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΙΑ.
Τις προάλλες μια φίλη μου είχε πάει στην Ιταλία και της έκανε εντύπωση ότι οι καταστηματάρχες στη Ρώμη κάπνιζαν έξω από το μαγαζί τους!!! Στην Ιρλανδία που έχει εφαρμοστεί το μέτρο, ακόμα και οι ίδιοι οι καπνιστές κατανόησαν ότι καπνίζοντας έξω από το χώρο διασκέδασης έχουν τη δυνατότητα να διασκεδάσουν σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον χωρίς το ντουμάνι.
Στην Ελλάδα όμως οι δικαιολογίες περί ανεφαρμοσιμότητας του μέτρου περισσεύουν. Πώς όμως να δικαιολογηθεί το παρακάτω περιστατικό. Πέρσι στη καρναβαλικό πάρτι του σχολείου της κόρης μου οι περισσότεροι γονείς είχαν καταντήσει το χώρο τεκέ δηλητηριάζοντας τα ίδια τα παιδιά τους!!! Ποια λογική μπορεί να δικαιολογήσει τέτοια συμπεριφορά;
Τι περιμένεις όμως όταν βλέπεις πχ την πασίγνωστη βουλευτή που αγωνίζεται για το δίκαιο του εργάτη να καταπατάει το δικαιώματα του μη καπνιστή στα διάφορα κανάλια που περιφέρεται καπνίζοντας σα φουγάρο;

ΥΓ. Σύμφωνα με στατιστικές οι Έλληνες είναι οι βαρύτεροι καπνιστές στο κόσμο με ετήσια κατανάλωση 3000 τσιγάρα ανά άτομο. Να μας χαιρόμαστε!!!

Ακρίβεια, μισθοί, προταιρεότητες

Με αφορμή μια συζήτηση που έχει αρχίσει σε φιλικά ιστολόγια σχετικά με την ανεργία και τη φτώχεια θα ήθελα να ρίξω μια ματιά από διαφορετική γωνία στα πράγματα.
Κατ' αρχάς δεν μπορεί να διαφωνήσει κανείς στο ότι ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού -βάζοντας και τον εαυτό μου μέσα- τα φέρνει δύσκολα οικονομικά, ειδικά όταν μιλάμε για μισθούς των 700 ευρώ, και κινείται στα όρια της φτώχειας.
Νομίζω όμως ότι αν δεν ιεραρχούμε τις προτεραιότητές μας, τα λεφτά δεν θα είναι ποτέ αρκετά. Όσο πιο πολλά λεφτά έχεις, τόσο πιο πολύ δημιουργείς 'καινούργιες ανάγκες'. Κρίνοντας απ' τον εαυτό μου, βλέπω ότι ενώ τα τελευταία χρόνια έχω έξτρα εισόδημα λόγω της ενεργής συμμετοχής μου στις εξετάσεις του Cambridge, μπαίνουμε στο πειρασμό σαν οικογένεια να ξοδεύουμε σε πράγματα που δεν είναι ακριβώς αναγκαία. Βλέποντας την εκπομπή του Κούλογλου είδα πχ τον συμπαθή καθηγητή από τη Κρήτη που τα φέρνει δύσκολα με δυο παιδιά δουλεύοντας σαν ωρομίσθιος καθηγητής. Πηγαίνοντας όμως στο σουπερμάρκετ αισθάνεται την ανάγκη να πάρει στα παιδιά του πατατάκια και κρουασάν. Έχω κι εγώ παιδί και καταλαβαίνω απόλυτα πως δημιουργείται αυτή η ανάγκη αλλά αν δεν προσπαθήσουμε να αλλάξουμε το τρόπο σκέψης μας, αντιστεκόμενοι στο μοντέλο της αλόγιστης κατανάλωσης που πάει πακέτο με τον ανθυγιεινό τρόπο ζωής, πώς θα διορθωθούν τα πράγματα;
Γιατί πρέπει να πέφτουμε στη παγίδα και να ακολουθούμε τις 'επιταγές' της εποχής; Γιατί πρέπει να πηγαίνουμε στις καφετέριες που μας χαρατσώνουν και να μη προσκαλούμε τους φίλους μας σπίτι για καφέ; Τις προάλλες είχα πάει στη παραλία του Αλίμου με την οικογένειά μου για περίπατο και η καφετέρια ήταν γεμάτη από ανθρώπους που 'απολάμβαναν' το καφεδάκι τους υπο τον ήχο δυνατής μουσικής που καθιστούσε τη συζήτηση σχεδόν αδύνατη. Αυτοί που περπατούσαν ή κάθονταν στα βραχάκια και απολάμβαναν τη μυρωδιά της θάλασσας ήταν ελάχιστοι. Κι αυτό γιατί στη σημερινή εποχή το 'πάμε για καφέ' ή 'πάμε να χαζέψουμε τις βιτρίνες' έχει αντικαταστήσει τη βόλτα για τη βόλτα.
Επαναλαμβάνω ότι δεν διαφωνώ ότι ζούμε στενάχωρα. Απλά τονίζω ότι πρέπει να μάθουμε να αντιστεκόμαστε στις 'σειρήνες' της κατανάλωσης που επιβάλλει συγκεκριμένα μοντέλα καταξίωσης. Όπως έχει αναφέρει ένας φίλος μπλόγκερ πολλές φορές ντρεπόμαστε να πούμε ότι κάτι είναι ακριβό.

Πάμε σιγά-σιγά για μάθημα Νεοελληνικής Μετάφρασης

Άκουσα χθες στο ράδιο ότι η εξεταστική επιτροπή έδωσε επεξηγήσεις(!!!) διαφόρων λέξεων στο κείμενο του Σεφέρη που δόθηκε στις εξετάσεις Νεοελληνικών. Η κατάντια της ελληνικής εκπαίδευσης σε όλο της μεγαλείο. Μαθητές που τελειώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και χρειάζονται μετάφραση λέξεων όπως 'ψεγάδι', 'παρωχημένος'.
Βέβαια δε μου έκανε μεγάλη εντύπωση γιατί έχω προσωπική εμπειρία από τη προετοιμασία μαθητών για τις εξετάσεις αγγλικών. Η πλειοψηφία των μαθητών έχουν άγνοια του τι σημαίνει τεχνικές ανάγνωσης (reading skills) και δυσκολεύονται να καταλάβουν ότι η κατανόηση ενός κειμένου έχει λίγο να κάνει με κατανόηση συγκεκριμένων λέξεων και περισότερο με τα συμφραζόμενα και άλλων τεχνικών που οδηγούν στη κατανόηση ακόμα και ενός σχετικά δύσκολου κειμένου.
Δυστυχώς, έχουμε φθάσει στο σημείο να χρειάζεται να μεταφραστεί ο Παπαδιαμάντης και σε λίγο θα μεταφράζουμε και νεοελληνικά κείμενα που θεωρούνται απαιτητικά όπως τα δοκίμια του Σεφέρη.

Κατανοώντας τα Μέσα 1 (Προφορικός και έντυπος λόγος)

Σε μια ανταλλαγή απόψεων με μια μπλόγκερ μου έκανε εντύπωση ότι άνθρωποι που ασχολούνται σοβαρά με το blogging και το διαδίκτυο έχουν άγνοια περί βασικών εννοιών περί μέσων. Γι' αυτό σκέφτηκα να παρουσιάσω μερικές γενικές αρχές βασιζόμενος στο καταλυτικό έργο του Marshall McLuhan.

Κατ' αρχάς, όλα τα μέσα μας αλλάζουν ριζικά σε προσωπικό, πολιτικό, οικονομικό, ψυχολογικό, ηθικό και κοινωνικό επίπεδο. Κάτω απ' αυτό το πρίσμα το μέσο είναι το μήνυμα.

Όλα τα μέσα είναι προεκτάσεις κάποιας ανθρώπινης ικανότητας -ψυχικής ή φυσικής. Πχ ο τροχός είναι προέκταση του ποδιού, τα ρούχα είναι προέκταση του δέρματος, το βιβλίο είναι προέκταση του ματιού και το ηλεκτρικό κύκλωμα είναι προέκταση του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Τα μέσα, αλλάζοντας τις αναλογίες μεταξύ των διαφόρων αισθήσεων, αλλάζουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε και ενεργούμε. Άρα όταν αλλάζουν αυτές οι αναλογίες, αλλάζουν και οι άνθρωποι.

Το κυρίαρχο όργανο στις κοινωνίες πριν το αλφάβητο ήταν το αυτί και ο άνθρωπος ζούσε σε ένα ακουστικό σύμπαν που ήταν λίγο-πολύ χωρίς όρια και ορίζοντες, στο σκοτάδι του μυαλού, στο κόσμο των ενστίκτων και των συναισθημάτων, της πρωτόγονης διαίσθησης και του τρόμου.

Το φωνητικό αλφάβητο ανάγκασε το 'μαγικό' κόσμο του ματιού να παραχωρήσει τη πρωτοκαθεδρία του στον ουδέτερο κόσμο του ματιού. Το φωνητικό αλφάβητο ανάθρεψε τη συνήθεια να αντιλαμβανόμαστε το κόσμο μέσω ενός 'οπτικού χωροχρόνου',
σ,υ,ν,ε,χ,ο,ύ,ς
και
σ,υ,ν,δ,ε,μ,έ,ν,ο,υ.
Η γραμμή, της οποίας αυτή η πρόταση είναι το κύριο παράδειγμα, έγινε η οργανωτική αρχή της ζωής όπου ορθολογισμός και η οπτικότητα είναι ανταλλάξιμοι όροι. Το κομμιάτασμα των δραστηριοτήτων, η συνήθειά μας να σκεφτόμαστε αποσπασματικά, η εξειδίκευση, αντικατοπτρίζουν τη γραμμική διαδικασία που είναι έμφυτη στο αλφάβητο.
Το αλφάβητο έφερε την αρχιτεκτονική, τις πόλεις, δρόμους, στρατούς, γραφειοκρατία κλπ. Έφερε όμως και την αποξένωση -η ανάγνωση πχ είναι κατ' εξοχήν μοναχική απασχόληση- και την απρόσωπη βιομηχανική παραγωγή όπου ο άνθρωπος έχασε τη δημιουργικότητά του. Κι αυτό γιατί ο ρόλος των μέσων είναι διττός: ενισχύουν κάποια δυνατότητα αλλά εξασθενούν κάποια άλλη.

Το ηλεκτρικό κύκλωμα, η προέκταση του νευρικού μας συστήματος, και ειδικά το διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα στο άνθρωπο να ξαναβρεί αυτό που έχασε: τη συντροφικότητα του 'παγκόσμιου χωριού'.

Αν δεν κατανοήσουμε τη φύση των μέσων και πως μας αλλάζουν 'ύπουλα' είναι σαν να οδηγούμε το αμάξι του μέλλοντος κοιτάζοντας το καθρέπτη.

* Tα παραπάνω βασίζονται στο βιβλίο 'The Medium is the Message' του Marshall McLuhan.

Καταναλωτισμός + Αντικαταναλωτισμός= Καταναλωτισμός+

Πολλοί από εμάς βαυκαλιζόμαστε ότι είμαστε αντίθετοι στο καταναλωτικό μοντέλο ζωής και προσπαθούμε να υιοθετήσουμε εναλλακτικά μοντέλα. Έχουμε όμως σκεφτεί αν στη ουσία όχι μόνο δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από το καταναλωτικό καλούπι αλλά στην ουσία το τροφοδοτούμε με επιπλέον καύσιμα;

Ας καθίσουμε να σκεφτούμε τα διάφορα εναλλακτικά κινήματα και τι 'χτυπήματα' επέφεραν στο καταναλωτισμό. Η τάση πχ για ένα πιο υγιεινό τρόπο ζωής οδηγεί σε να μοντέλο ζωής που τροφοδότησε και τροφοδοτείται από συγκεκριμένες βιομηχανίες. Τα διάφορα κινήματα ενάντια στη εκμετάλλευση εργατικού δυναμικού στο Τρίτο Κόσμο, όπως το Fair Trade, βοηθάνε μεν ως προς την εκμετάλλευση αλλά δημιουργούν μια επιπλέον αγορά που γρασάρει το υπάρχον καταναλωτικό μοντέλο. Η τάση για βιολογικά προϊόντα, οικολογικά ρούχα δε μπορεί παρά να λειτουργήσει μέσα στο κατεστημένο μοντέλο της αγοράς.

Όπως πολύ εύστοχα έχουν παρατηρήσει στο βιβλίο τους 'Rebel Sell' οι Joseph Heath και Andrew Potter, η γνωστή Naomi Klein του 'No Logo' -της βίβλου του αντικαταναλωτικού κινήματος- αποφασίζοντας να μετακομίσει σε μια εργατική περιοχή του Τορόντο και να μείνει σε κάποια διαμορφωμένη σοφίτα σε πρώην εργοστάσιο δημιούργησε σιγά-σιγά μια καινούργια τάση με αποτέλεσμα οι τιμές να εκτιναχθούν στα ύψη και οι μεσίτες να κάνουν χρυσές δουλειές. Η δε Naomi βλέποντας ότι η περιοχή έχασε την αυθεντικότητά της αποφάσισε να μετακομίσει ξανά!!

Το παράδοξο βέβαια βρίσκεται στο γεγονός ότι όλα αυτά τα εναλλακτικά κινήματα ανοίγουν το δρόμο για τη δημιουργία καινούργιων αγορών που κάποια στιγμή φθάνουν στον κορεσμό οπότε ξαναρχίζει το ψάξιμο και φτου απ' την αρχή. Αυτό βέβαια χαροποιεί ιδιαίτερα τις βιομηχανίες και οι διάφοροι επενδυτές τρίβουν τα χέρια τους για τις δωρεάν ιδέες που τους παρέχονται από τους απανταχού εναλλακτικούς.

H αποσάθρωση της ελληνικής κοινωνίας

Ένα από τα πιό ανησυχητικά φαινόμενα της ελληνικής κοινωνίας είναι η εμπέδωση της ασυδοσίας που σταθερά διαβρώνει τον κοινωνικό ιστό.
Αφορμή για το σχόλιό μου είναι η τελευταία απεργία των οδηγών βυτιοφόρων. Ξεκαθαρίζω ότι ο καθένας έχει δικαίωμα στην απεργία αλλά μέχρι εκεί. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι αδιανόητο να μην επιτρέπεται σε ιδιόκτητα βυτιοφόρα εταιρειών να εφοδιάσουν τα πρατήριά τους. Λόγω του χθεσινού χάους -και με δική μου υπαιτιότητα φυσικά- υπάρχει περίπτωση να φυτοζωεί η οικογένειά μου για κάποιους μήνες.
Βέβαια το παραπάνω περιστατικό είναι μια διαδεδομένη πρακτική που έχει εμπεδωθεί και τρέφεται απ' την ασυδοσία και την μη τήρηση των νόμων. Πριν λίγο καιρό θυμίζω την απεργία της ΔΕΗ με τις καταλήψεις σταθμών όπου, μάλιστα, είχαμε και εισβολή συνδικαλιστών στο δικαστήριο και διακοπή της διαδικασίας!!! Το να παρακωλύεται η συγκοινωνία έχει γίνει κοινή πρακτική. Οι καταλήψεις δημόσιων χώρων (βλ. ΑΣΟΕ) θεωρείται κάτι το σύνηθες. Αν έχεις πολιτική κάλυψη όλα επιτρέπονται. Αν, βέβαια, εγώ μαζί με άλλους καθηγητές καταλάβω το φροντιστήριο που δουλεύω για ικανοποίηση των αιτημάτων μας θα συλληφθούμε αμέσως.Στην υπόλοιπη Ευρώπη βέβαια τέτοιες πρακτικές είναι αδιανόητες. Στην Αγγλία π. χ. που έχω εμπειρία όταν γίνεται διαδήλωση δεν κλείνει η κυκλοφορία. Οι διαδηλωτές καταλαμβάνουν συγκεκριμένη λωρίδα του δρόμου και συνοδεύονται απ' την αστυνομία!!!
Ο κίνδυνος βέβαια σ' όλη αυτή τη κατάσταση είναι ότι η εμπέδωση της ανομίας και του ετσιθελισμού μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Ήδη βλέπουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις απεργούς και καταληψίες να έρχονται στα χέρια με κάποιους που παρεμποδίζονται στην κοινωνική τους ζωή. Δυστυχώς οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου δεν καταλαβαίνουν ότι η συνέχιση αυτής της νεοτροπίας μόνο δεινά μπορεί να φέρει.

Όταν στη ζωή έρχεται το πάνω κάτω.

Είναι φοβερό πως η ζωή φέρνει τα πάνω κάτω απ' τη μια στιγμή στην άλλη. Σήμερα άρχισε για μένα και τη γυναίκα μου η περίοδος των προφορικών εξετάσεων του Cambridge μιας και είμαστε εξεταστές προφορικών. Αφού τελειώσαμε αργά το απόγευμα, πετάχτηκα στο σπίτι να τσιμπήσω τίποτα και μετά να πάω σ' ένα μάθημα γιατί μια μαθήτρια μου δίνει τις τελικές εξετάσεις του Michigan Proficiency. Πρέπει να πω δεν είχα όρεξη να πάω γιατί ήμουν πολύ κουρασμένος αλλά, λόγω ευσυνειδησίας, αποφάσισα να πάω.
Τώρα αρχίζουν τα ωραία. Στο δρόμο ακούω στο ράδιο ότι υπάρχει έλλειψη βενζίνης λόγω της απεργίας των οδηγών βυτιοφόρων. Συνειδητοποιώ ότι το ρεζερβουάρ μου είναι σχεδόν άδειο έχοντας φθάσει στα μισά της διαδρομής. Όσα βενζινάδικα είναι ανοιχτά έχουν δημιουργήσει μποτιλιαρίσματα. Σκέφτομαι ότι είναι καλύτερα να γυρίσω πίσω. Έτσι κι αλλιώς, στην ουσία πήγαινα στη μαθήτριά μου για συμπαράσταση -μια ώρα παραπάνω τι να σου κάνει. Παρ' όλο αυτά, αποφασίζω, μια κι έφτασα στη μέση, να πάω. Φθάνοντας όμως στη Βάρης-Κορωπίου βλέπω μια τεράστια ουρά, προφανώς γιατί υπάρχουν πολλά βενζινάδικα στη περιοχή. Καταλαβαίνω ότι μ' αυτή τη κίνηση μπορεί και να ξεμείνω από βενζίνη. Βλέπω ένα βενζινάδικο στο αντίθετο ρεύμα. Αποφασίζω να 'γεμίσω' το αυτοκίνητο και μετά να συνεχίσω για το μάθημα. Πιάνω αριστερά στο φανάρι και περιμένω -έχοντας ήδη αργήσει για το μάθημα. Μπροστά μου είναι δύο αμάξια. Ανάβει το πράσινο αλλά ο μπροστινός κοιμάται. Πέφτουν τα σχετικά κορναρίσματα και ξυπνάει αλλά όταν φθάνει στη μέση του αντίθετου ρεύματος αμφιταλαντεύεται και κολλάει. Όταν φθάνω για να στρίψω το φανάρι γίνεται κόκκινο. Βλέποντας ότι το αντίθετο ρεύμα είναι άδειο περνάω -κάτι που δεν το κάνω όντας ό τύπος που πάει με το σταυρό στο χέρι. Και ώς εκ θαύματος , έχοντας στρίψει ακούω τη σειρήνα ενός περιπολικού.
Για να μη τα πολυλογώ τρώω μια ωραία κλήση 700 ευρώ και μου παίρνουν το δίπλωμα και την άδεια για 60 μέρες. Πρακτικά αυτό για μένα σημαίνει καταστροφή γιατί μέχρι τις 20 Ιουνίου είμαι κλεισμένος για εξετάσεις σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Ήδη το σαββατοκύριακο είναι να πάω Πάτρα και το επόμενο στην Άνδρο. Χώρια φυσικά ότι χρειάζομαι το αυτοκίνητο για να πηγαίνω στα δικά μου μαθήματα.
Αν δεν καταφέρω να πάρω τα χαρτιά πίσω όλος ο προγραμματισμός της οικογένειας για το καλοκαίρι πάει στράφι.

Όταν η πολιτική γίνεται τσιφλίκι

Η κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν έχει σκοπό να σταματήσει να μας εκπλήσσει. Αναφέρομαι σε ένα απ' τους πρωταγωνιστές των τελευταίων αρκετών μηνών, τον κύριο Σουφλιά που ανέφερε ότι το πολυπόθητο ανεξάρτητο υπουργείο Περιβάλλοντος θα δημιουργηθεί στις αρχές του 2009.
Αυτό που βρίσκω εκπληκτικό, μεταξύ άλλων, είναι ότι αυτό ειπώθηκε, αν κατάλαβα καλά, στο δρόμο κατόπιν επίμονων ερωτήσεων των δημοσιογράφων. Το ερώτημα είναι: Για ένα τόσο σημαντικό θέμα, ποιανού αρμοδιότητα είναι να το ανακοινώσει; Προφανώς του πρωθυπουργού. Αυτό δείχνει ότι η συγκεκριμένη δήλωση έγινε κάτω από την πίεση των ημερών σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τα πνεύματα.
Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο Σουφλιάς εκφράζει μια παρωχημένη άποψη της πολιτικής, που καθόλου δε συμβαδίζει με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για μοντέρνα διακυβέρνηση. Δυστυχώς ο Σουφλιάς θεωρεί το υπουργείο τσιφλίκι του και το τραγικό είναι ότι ο πρωθυπουργός το έχει αποδεχθεί. Οι ανάγκες της χώρας υποβαθμίζονται για χάρη των εσωκομματικών ισορροπιών.

Ζήσε το Μύθο σου

Το μπάχαλο σε πολλές πλευρές της Ελληνικής πολιτείας δεν έχει σταματημό. Το τελευταίο περιστατικό σχετίζεται μ' αυτό που αρεσκόμαστε να αποκαλούμε 'βαριά βιομηχανία' της χώρας, δηλαδή τον τουρισμό.
Όπως έγινε γνωστό, πολλοί αρχαιολογικοί χώροι θα μένουν κλειστοί τα απογεύματα λόγω έλλειψης προσωπικού!! Ο τραγέλαφος σε όλο του το μεγαλείο.Έρχονται άνθρωποι απ' τα πέρατα του κόσμου να δούνε την Ακρόπολη π.χ. και πρέπει να κάνουν αγώνα δρόμου και να συνωστισθούν για να 'ζήσουν το μύθο τους' όπως λέει και το σλόγκαν του ΕΟΤ.Κατά τ' άλλα, ο πολιτισμός είναι η πρώτη μας προτεραιότητα, όπως είχε πει κι ο πρωθυπουργός στην αρχή της πρώτης τετραετίας.
Βέβαια, τώρα που το σκέφτομαι, αυτό είναι αντανάκλαση της πλειοψηφίας της ελληνικής κοινωνίας που δεν δίνει δεκάρα για τον πολιτισμό. Αρκείται στον πολιτισμό της τηλεόρασης, του καναπέ δηλαδή και του χαβαλέ. Όλα τα σημαντικά θέματα περνάνε στο ντούκου ή γίνονται σόου. Ακόμα και οι λεγόμενοι άνθρωποι του πολιτισμού έχουν κλειστεί στην ιδιωτικότητά τους. Φαίνεται, ότι το σημερινό μοντέλο της προσομοιωμένης πραγματικότητας έχει τη δύναμη να αλέθει τα πάντα.

Πρόσκληση για τσάι

Σε προηγούμενη ανάρτηση είχα αναφέρει ότι όταν λέω ότι έχω κόψει τον καφέ και πίνω μόνο τσάι συχνά εισπράττω παράξενα βλέμματα.Κατ' αρχάς να ξεκαθαρίσω ότι όταν λέω τσάι δεν εννοώ το τυπικό Lipton στο κίτρινο φακελάκι αλλά τσάι χύμα που φτιάχνεται σε τσαγερό και δη κινέζικο.
Τώρα, πως κι έγινε κι έκοψα τον καφέ; Αν θυμάμαι καλά, πρέπει να ήταν κάτι σαν πείραμα όταν αποφάσισα να δω πόσο μπορώ να αντέξω χωρίς καφέ. Για περίπου ένα μήνα δεν έβαλα καφέ στο στόμα μου κι έπινα μόνο τσάι συνεπικουρούμενος κι απ' τη γυναίκα που είναι απ' τη Ρωσία όπου το τσάι είναι κάτι σαν παράδοση. Βέβαια εκεί πίνουν κυρίως μαύρο ενώ εμείς αφοσιωθήκαμε στο πράσινο λόγω του γεγονότος ότι δεν υπόκειται σε διαδικασία οξείδωσης διατηρώντας τα συστατικά του και κυρίως τις κατεχίνες που είναι απ' τα πιο δυνατά αντιοξιδωτικά της φύσης. Μετά τον ένα μήνα, είδαμε ότι ο καφές δε μας τραβούσε πια τόσο πολύ. Πίναμε πολύ σπάνια μέχρι που το κόψαμε τελείως.
Για όσους δεν ξέρουν όλα τα είδη τσαγιού προέρχονται απ' το δέντρο-θάμνο Camelia Sinensis. Εκτός από πράσινο, υπάρχει το λευκό, το κίτρινο και ένας ειδικός τύπος τσαγιού, το oolong, που είναι κάτι μεταξύ πράσινου με λίγο μαύρο.
Όσο αφορά τη γεύση του, δε νομίζω ότι μπορεί να συγκριθεί με του καφέ. Ο καφές πέφτει σα βόμβα στο στόμα και στο στομάχι ενώ το τσάι το νιώθεις σαν γλυκιά φωτιά. Ο καφές καταστρέφει τη πέψη ενώ το τσάι τη διευκολύνει. Ο οργανισμός προσπαθεί να ξεφορτωθεί το 'δηλητήριο' ένω καλωσορίζει το τσάι σαν 'ελιξήριο' που τριγυρνάει σαν το καλό φύλακα και συλλαμβάνει τις εγκληματικές ελεύθερες ρίζες.
Επιπλέον, το να αρχίσει να πίνει κάποιος τσάι έχει να κάνει συνήθως με μια στροφή σε πιό υγειινό τρόπο ζωής. Αντίθετα ο καφές είναι συνυφασμένος με τη ρουτίνα της σημερινής τρελής εποχής, κάτι που το κάνεις χωρίς να σκέφτεσαι και συχνά συνοδεύεται από άλλες 'κακές' συνήθειες.
Ο καφές είναι αποτέλεσμα μιας σχέσης ακόμα και καταναγκαστικής. Πιέζεις τον εαυτό σου να αρχίσεις. Δε νομίζω ότι η πρώτη γουλιά καφέ που δοκιμάζεις στη ζωή σου είναι μια ευχάριστη εμπειρία. Απλά ο καφές πάει πακέτο με άλλα πράγματα και αναγκάζεσαι να μπεις στο παιγνίδι.
Όταν όμως αρχίζεις να πίνεις τσάι, είναι μια συνειδητή επιλογή, η αρχή μιας σχέσης που οδηγεί στην ωριμότητα. Ο καφές είναι η ποπ μουσική. Το τσάι είναι Μότσαρτ.

Η Πρωτοπορία των Ελληνικών Πανεπιστημίων

Πολύ χαίρομαι με αυτή την ιδιαίτερη ανταλλαγή ιδεών και απόψεων που επιτελείται τον τελευταίο καιρό στην πανεπιστημιακή κοινότητα. Μέσα απ' αυτόν τον γόνιμο διάλογο σίγουρα κάτι θετικό θα προκύψει και τα πανεπιστήμια θα βρουν το δρόμο τους μέσα στο σημερινό περιβάλλον με τις τόσες προκλήσεις.
Χθες, για παράδειγμα, φοιτητές (!!) του Οικονομικού Πανεπιστημίου που αντιδρούσαν στην απόφαση της Συγκλήτου να αποσυρθούν τα πανό των παρατάξεών τους απ' την είσοδο του κτηρίου μπούκαραν στην αίθουσα συνεδριάσεων και έθεσαν τους συγκλητικούς σε ομηρία μέχρι να αλλάξουν την απόφασή τους. Σήμερα δε θα προβούν σε κατάληψη της πρυτανείας.

Τα Πανεπιστήμιά (;) μας είναι σίγουρα πρωτοπόρα σ' αυτό το τομέα μια και δείχνουν το δρόμο για το πως πρέπει να πορευτούμε στη καινούργια χιλιετία που έχουμε μπει. Θίγουν θέματα και προτείνουν συμπεριφορές που θα τα βρουν μπροστά τους τα 'καθυστερημένα' πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής.
Έχουμε κάτι, τουλάχιστον, για το οποίο πρέπει να είμαστε περήφανοι.

Υ. Γ. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον άρθρο του Πάσχου Μανδραβέλη σχετικό με το θέμα.

Όταν το σωστό γίνεται λάθος ή Σημεία των Καιρών

Μια συζήτηση με τους μαθητές μου σχετικά με προβλήματα υγείας της σημερινής εποχής έβγαλε το συμπέρασμα ότι, κατά ένα παράδοξο τρόπο, αν προσπαθείς να ακολουθήσεις ένα υγιεινό τρόπο ζωής, οι άλλοι σε αντιμετωπίζουν σαν εξωγήινο. Θυμήθηκα π. χ. ότι σχετικά πρόσφατα η κόρη μου είχε πάρει κάτι πολύσπορες φρυγανιές στο σχολείο. Όταν οι άλλοι την είδαν να τρώει της έκαναν το 'φοβερό' σχόλιο ότι αυτά είναι για 'δίαιτα' κι ότι είναι αρκετά λεπτή για να τρώει 'τέτοια πράγματα'!!! Όταν όμως τρως κρουασάν, σοκολάτες κλπ. δεν δέχεσαι κανένα σχόλιο γιατί θεωρείσαι 'νορμάλ'.
Επιπλέον, όσο αφορά εμένα, όταν μου προσφέρεται καφές και λέω ότι τον έχω κόψει και πίνω μόνο πράσινο τσάι, με ρωτάνε αν είχα πρόβλημα υγείας κι αναγκάστηκα να τον κόψω. Όταν δε, σε σχετικές συζητήσεις τους λέω ότι δεν τρώω κόκκινο κρέας και ότι σπάνια χρησιμοποιώ ασανσέρ ...
Τέτοιες αντιδράσεις δεν περιορίζονται μόνο σε θέματα υγιεινής αλλά επεκτείνεται σε όλες τις πλευρές της κοινωνικής ζωής. Προσπαθείς πχ να οδηγείς σωστά και να μην το παίζεις 'Έλληνας και σε κοιτάνε μ' ένα παράξενο βλέμμα που λέει, 'Καλά τώρα, τι προσπαθείς να αποδείξεις;' Ζούμε στην εποχή της διαστροφής όπου το lifestyle έχει αντιστρέψει έννοιες κατά το δοκούν κι οι περισσότεροι, όπως συνήθως, ακολουθούν.

Όπλα, Μικρόβια και Ατσάλι

Διαβάζοντας το βιβλίο του Jared Diamond 'Guns, Germs and Steel' καταλαβαίνεις ότι η ανωτερότητα του λεγόμενου δυτικού πολιτισμού έχει τις ρίζες της, κατά κύριο λόγο στη γεωγραφία.
Ο συγγραφέας, που είναι σπάνια περίπτωση διανοούμενου-επιστήμονα με βαθιές γνώσεις σε διάφορους επιστημονικούς τομείς αλλά και επιτόπια έρευνα, προτείνει ότι η κοινωνικο-πολιτική και τεχνολογική ανωτερότητα της δύσης οφείλεται στην ύπαρξη του οριζόντιου άξονα της Ευρασίας που εκτείνεται απ' τις ατλαντικές ακτές της Δυτικής Ευρώπης έως την Κίνα. Η σχετική κλιματική ομοιομορφία και η απουσία ανυπέρβλητων εμποδίων κατά μήκος αυτού του άξονα επέτρεψε την γρήγορη μεταφορά όλων των επιτευγμάτων που πρωτοεμφανίστηκαν στο λεγόμενο Fertile Crescent στην ευρύτερη περιοχή της Μεσοποταμίας.
Συγκεκριμένα, η ιδιομορφία της περιοχής την κατέστησε το πρώτο μεγάλο κέντρο γεωργικής παραγωγής και κτηνοτροφίας -δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα σιτηρά και εξημερωμένα ζώα που χρησιμοποιούμε σήμερα προέρχονται από το Fertile Crescent -που επέτρεψε στον άνθρωπο να ξεφύγει από το πρωτόγονο τρόπο ζωής του νομάδα-κυνηγού και οδήγησε στην εμφάνιση μονίμων πληθυσμών σε χωριά, chiefdoms και ούτω καθ' εξής. Αυτός ο τρόπος ζωής επέτρεψε την εμφάνιση διαφόρων ειδικοτήτων, τεχνίτες, γραφιάδες, ιερέων κλπ, και την δημιουργία ενός γραφειοκρατικού μοντέλου διαχειρισμού της κοινωνίας που με τη σειρά του επέφερε την ανάπτυξη διαφόρων τεχνολογικών μέσων όπως της γραφής, των μεταλλικών όπλων, αλλά και την εμφάνιση ασθενειών λόγω της συναναστροφής με τα εξημερωμένα ζώα.
Ο προαναφερθείς άξονας επέτρεψε τη διασπορά αυτών των ανακαλύψεων καθώς και την ανταλλαγή ιδεών και τεχνολογιών και μικροβίων από άλλα παρόμοια κέντρα -κυρίως στην Κίνα.
Το γιατί αυτό δεν κατέστη δυνατό στη Βόρεια και Νότια Αμερική έχει να κάνει κυρίως με το γεγονός ότι εκεί ο άξονας ήταν βορειοδυτικός όπου επικρατούν διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Αυτό συνεπικουρούμενο από την ιδιαίτερη γεωγραφία της περιοχής δεν επέτρεψε κατ' αρχάς την ανάπτυξη της γεωργίας πάντα σε συνάρτηση με την Ευρασία, και την επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων φυλών. Επίσης η έλλειψη μεγαλόσωμων ζώων προς εξημέρωση και κτηνοτροφική παραγωγή -με εξαίρεση το λάμα- είχε καταστήσει τους αυτόχθονους κατοίκους ευάλωτους στις ευρωπαϊκές ασθένειες.
Τα παραπάνω, που βέβαια αποτελούν το γενική επιχειρηματολογία του συγγραφέα, δείχνουν ότι η πρόοδος του λεγόμενου δυτικού κόσμου με απ' αρχή την Ευρώπη δεν έχει να κάνει με κάποιες ιδιαίτερες πνευματικές ικανότητες αλλά, σε μεγάλο βαθμό, βασίζεται κυρίως σε συγκυρίες.