Ακούγοντας την εκπομπή Infowar του Άρη Χατζηστεφάνου στο ΣΚΑΪ, μια επανάληψη ενός αφιερώματος στις πρώην ανατολικές σοσιαλιστικές δημοκρατίες, μου ενδυναμώθηκε η άποψη ότι ο Μαρξισμός κι ο Χριστιανισμός δεν είναι ασυμβίβαστοι και ότι ο πρώτος δανείστηκε την μυθολογία του δεύτερου.
Συγκεκριμένα, η σημερινή εκπομπή αναφερόταν στην Ουγγαρία και στην αρχή της εκπομπής στο χωριό Μπελογιάννης που δημιουργήθηκε για να στεγάσει τους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες που κατέφυγαν εκεί μετά το τέλος του εμφύλιου. Μεταξύ άλλων, αυτό που με παρακίνησε να γράψω αυτή την ανάρτηση ήταν μια αποστροφή του δήμαρχου του χωριού για την εκκλησία που κτίστηκε στο χωριό μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικού καθεστώτος στην Ουγγαρία και παρά τη συνεχιζόμενη πίστη των κατοίκων στις μαρξιστικές ιδέες. Η εκκλησία κτίστηκε το 1996 και αποτελεί αξιοθέατο του χωριού. Μάλιστα στην επέτειο των 50 ετών από την ίδρυση του χωριού, το επισκέφτηκε και χοροστάτησε στη λειτουργία ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Κάποιους ίσως τους ξενίζει η εικόνα μιας εκκλησίας σε ένα κομμουνιστικό χωριό. Πως μπορεί να συμβιβαστεί ο επιστημονικός υλισμός με τη χριστιανική πίστη; Πως μια ιδεολογία που γκρέμισε εκκλησίες και μοναστήρια στις σοσιαλιστικές δημοκρατίες έφτασε να τις αποζητά. Στο συγκεκριμένο χωριό έγινε δημοψήφισμα και η πλειοψηφία αποφάσισε το κτίσιμο της εκκλησίας.
Μια εξήγηση του φαινομένου έχει δώσει ο Μαρξιστής Αντόνιο Γκράμσι που κατάλαβε ότι παρά την 'επιστημοσύνη' του ιστορικού υλισμού υπάρχουν βαθιά ριζωμένες στον άνθρωπο δοξασίες, προλήψεις κλπ που δεν εξαλείφονται με τη λογική γιατί έχουν αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της ζωής των ανθρώπων για χιλιάδες χρόνια.
Πέρα από αυτό, υπάρχει κάτι βαθύτερο. Οι διάφορες μεγάλες αφηγήσεις που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος ανά τους αιώνες για να νοηματοδοτήσει την ύπαρξή του δανείζονται στοιχεία η μια από την άλλη. Έτσι κι ο Μαρξισμός δεν θα αποτελούσε εξαίρεση μια και έχει βασίσει την 'μεσσιανικό' του μύθο της σωτηρίας του ανθρώπου-προλετάριου πάνω στο χριστιανικό, φυσικά μεταλλαγμένο.
Ιδού οι αναλογίες:
Συγκεκριμένα, η σημερινή εκπομπή αναφερόταν στην Ουγγαρία και στην αρχή της εκπομπής στο χωριό Μπελογιάννης που δημιουργήθηκε για να στεγάσει τους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες που κατέφυγαν εκεί μετά το τέλος του εμφύλιου. Μεταξύ άλλων, αυτό που με παρακίνησε να γράψω αυτή την ανάρτηση ήταν μια αποστροφή του δήμαρχου του χωριού για την εκκλησία που κτίστηκε στο χωριό μετά την κατάρρευση των σοσιαλιστικού καθεστώτος στην Ουγγαρία και παρά τη συνεχιζόμενη πίστη των κατοίκων στις μαρξιστικές ιδέες. Η εκκλησία κτίστηκε το 1996 και αποτελεί αξιοθέατο του χωριού. Μάλιστα στην επέτειο των 50 ετών από την ίδρυση του χωριού, το επισκέφτηκε και χοροστάτησε στη λειτουργία ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Κάποιους ίσως τους ξενίζει η εικόνα μιας εκκλησίας σε ένα κομμουνιστικό χωριό. Πως μπορεί να συμβιβαστεί ο επιστημονικός υλισμός με τη χριστιανική πίστη; Πως μια ιδεολογία που γκρέμισε εκκλησίες και μοναστήρια στις σοσιαλιστικές δημοκρατίες έφτασε να τις αποζητά. Στο συγκεκριμένο χωριό έγινε δημοψήφισμα και η πλειοψηφία αποφάσισε το κτίσιμο της εκκλησίας.
Μια εξήγηση του φαινομένου έχει δώσει ο Μαρξιστής Αντόνιο Γκράμσι που κατάλαβε ότι παρά την 'επιστημοσύνη' του ιστορικού υλισμού υπάρχουν βαθιά ριζωμένες στον άνθρωπο δοξασίες, προλήψεις κλπ που δεν εξαλείφονται με τη λογική γιατί έχουν αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος της ζωής των ανθρώπων για χιλιάδες χρόνια.
Πέρα από αυτό, υπάρχει κάτι βαθύτερο. Οι διάφορες μεγάλες αφηγήσεις που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος ανά τους αιώνες για να νοηματοδοτήσει την ύπαρξή του δανείζονται στοιχεία η μια από την άλλη. Έτσι κι ο Μαρξισμός δεν θα αποτελούσε εξαίρεση μια και έχει βασίσει την 'μεσσιανικό' του μύθο της σωτηρίας του ανθρώπου-προλετάριου πάνω στο χριστιανικό, φυσικά μεταλλαγμένο.
Ιδού οι αναλογίες:
- Εδέμ/πρωτόγονος κομμουνισμός
- η πτώση/η ανάπτυξη της ιδιωτικής ιδιοκτησίας
- η σταύρωση/η καταπίεση του προλεταριάτου
- η ανάσταση/η επανάσταση
- ο χαμένος παράδεισος/η αταξική κοινωνία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου