Διαβάζοντας το βιβλίο του Jared Diamond 'Guns, Germs and Steel' καταλαβαίνεις ότι η ανωτερότητα του λεγόμενου δυτικού πολιτισμού έχει τις ρίζες της, κατά κύριο λόγο στη γεωγραφία.
Ο συγγραφέας, που είναι σπάνια περίπτωση διανοούμενου-επιστήμονα με βαθιές γνώσεις σε διάφορους επιστημονικούς τομείς αλλά και επιτόπια έρευνα, προτείνει ότι η κοινωνικο-πολιτική και τεχνολογική ανωτερότητα της δύσης οφείλεται στην ύπαρξη του οριζόντιου άξονα της Ευρασίας που εκτείνεται απ' τις ατλαντικές ακτές της Δυτικής Ευρώπης έως την Κίνα. Η σχετική κλιματική ομοιομορφία και η απουσία ανυπέρβλητων εμποδίων κατά μήκος αυτού του άξονα επέτρεψε την γρήγορη μεταφορά όλων των επιτευγμάτων που πρωτοεμφανίστηκαν στο λεγόμενο Fertile Crescent στην ευρύτερη περιοχή της Μεσοποταμίας.
Συγκεκριμένα, η ιδιομορφία της περιοχής την κατέστησε το πρώτο μεγάλο κέντρο γεωργικής παραγωγής και κτηνοτροφίας -δεν είναι τυχαίο ότι τα περισσότερα σιτηρά και εξημερωμένα ζώα που χρησιμοποιούμε σήμερα προέρχονται από το Fertile Crescent -που επέτρεψε στον άνθρωπο να ξεφύγει από το πρωτόγονο τρόπο ζωής του νομάδα-κυνηγού και οδήγησε στην εμφάνιση μονίμων πληθυσμών σε χωριά, chiefdoms και ούτω καθ' εξής. Αυτός ο τρόπος ζωής επέτρεψε την εμφάνιση διαφόρων ειδικοτήτων, τεχνίτες, γραφιάδες, ιερέων κλπ, και την δημιουργία ενός γραφειοκρατικού μοντέλου διαχειρισμού της κοινωνίας που με τη σειρά του επέφερε την ανάπτυξη διαφόρων τεχνολογικών μέσων όπως της γραφής, των μεταλλικών όπλων, αλλά και την εμφάνιση ασθενειών λόγω της συναναστροφής με τα εξημερωμένα ζώα.
Ο προαναφερθείς άξονας επέτρεψε τη διασπορά αυτών των ανακαλύψεων καθώς και την ανταλλαγή ιδεών και τεχνολογιών και μικροβίων από άλλα παρόμοια κέντρα -κυρίως στην Κίνα.
Το γιατί αυτό δεν κατέστη δυνατό στη Βόρεια και Νότια Αμερική έχει να κάνει κυρίως με το γεγονός ότι εκεί ο άξονας ήταν βορειοδυτικός όπου επικρατούν διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες. Αυτό συνεπικουρούμενο από την ιδιαίτερη γεωγραφία της περιοχής δεν επέτρεψε κατ' αρχάς την ανάπτυξη της γεωργίας πάντα σε συνάρτηση με την Ευρασία, και την επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων φυλών. Επίσης η έλλειψη μεγαλόσωμων ζώων προς εξημέρωση και κτηνοτροφική παραγωγή -με εξαίρεση το λάμα- είχε καταστήσει τους αυτόχθονους κατοίκους ευάλωτους στις ευρωπαϊκές ασθένειες.
Τα παραπάνω, που βέβαια αποτελούν το γενική επιχειρηματολογία του συγγραφέα, δείχνουν ότι η πρόοδος του λεγόμενου δυτικού κόσμου με απ' αρχή την Ευρώπη δεν έχει να κάνει με κάποιες ιδιαίτερες πνευματικές ικανότητες αλλά, σε μεγάλο βαθμό, βασίζεται κυρίως σε συγκυρίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου